«Θέλω να δω το χιόνι ξανά»
Το ΑΒΑΝΓΚΑΡΝΤ συνομιλεί με τη Ρωσίδα ηθοποιό Βικτώρια Ραικόβα, που πρόσφατα «πολιτιγραφήθηκε» Αθηναία.
Η Βικτώρια Ραικόβα είναι ρωσίδα ηθοποιός με πολλούς πρωταγωνιστικούς ρόλους στο ενεργητικό της στο θέατρο «Κοινότητα ηθοποιών του θεάτρου Ταγκάνκα» (Community of Taganka Actors), στο θίασο του οποίου εργάζεται από το 2011, αλλά και στον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Στο θέατρο έχει παίξει πρωταγωνιστικούς ρόλους σε εμβληματικ)ές παραστάσεις όπως «Καλπασμός» του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ», «Να σωθεί ο Χλεστακόφ_?» («Επιθεωρητής» του Γκόγκολ), «Kingdom of Crooked Mirrors», «Φτωχέ μου Μαράτ» του Αρμπούζοφ κ.α. Στο θέατρο του Ολέγκ Ταμπακόφ στη Μόσχα της εμπιστεύτηκαν έναν από τους κύριους ρόλους στην παράσταση «Δωδέκατη νύχτα» του Σαίξπηρ, οι λάτρεις της μεγάλης, καθώς και της μικρής οθόνης τη γνωρίζουν από πολλά επιτυχημένα σίριαλ και ταινίες. Από το 2020 η Βικτώρια είναι «πολιτογραφημένη» Αθηναία: η συνάντηση με τον χρυσό πρωταθλητή του Παγκοσμίου Κυπέλλου κωπηλασίας Ηλία Παππά στις διακοπές της στην Κύπρο στάθηκε «μοιραία»: η Βικτώρια παντρεύτηκε και μετακόμισε στην Ελλάδα. Η απόφαση να εγκατασταθεί σε άλλη χώρα στο αποκορύφωμα της καλλιτεχνικής της καριέρας δεν ήταν απλή…
– Βικτώρια, τώρα είναι σα να ζείτε σε δυο σπίτια. Δηλαδή, μένετε στην Ελλάδα, αλλά συνεχίζετε να εργάζεστε στη Ρωσία?
– Για την ώρα απλά μένω στην Ελλάδα. Όσον αφορά τη δουλειά, είμαι σε αναγκαστική παύση: τα αεροπλάνα δεν πετάνε, οι πτήσεις ακυρώνονται. Σκεφτείτε ότι μετακόμισα στην Ελλάδα λίγο πριν την καραντίνα, το Μάρτιο 2020.
– Αν δεν ήταν η καραντίνα θα συνεχίζατε να δουλεύετε?
– Λίγο πριν το ταξίδι μου στην Ελλάδα έφυγα από το θίασο της «Κοινότητας ηθοποιών του Ταγκάνκα», αλλά διατηρώ συμβόλαιο με το θέατρο. Κράτησα δύο ρόλους, τη Σεραφίμα στην παράσταση «Καλπασμός» του Μπουλγκάκοφ και τη Μάσα στην παράσταση «Να σωθεί ο Χλεστακόφ_?». Στο Θέατρο υπάρχουν δύο θίασοι, που παίζουν εναλλάξ μήνα παρά μήνα. Αν δεν ήταν η καραντίνα, φυσικά, θα μπορούσα μια φορά το μήνα να πετάω στη Μόσχα και να παίζω στις παραστάσεις μου.
– Και τι γίνεται με τον κινηματογράφο ή την τηλεόραση?
– Με τον άντρα μου συμφωνήσαμε ότι αν θα έχω ενδιαφέρουσες προτάσεις, για τις οποίες θα άξιζε να πάω στη Ρωσία, τότε φυσικά θα πάω, θα δουλέψω και θα επιστρέψω. Αναμφίβολα, υπάρχουν άνθρωποι που ζουν σε δύο χώρες. Στη δική μου περίπτωση αυτό δεν ισχύει, για μένα προτεραιότητα έχουν η οικογένεια και η οικογενειακή ευτυχία. Ξέρετε, έχω δουλέψει σκληρά ως τα 30 μου, γνωρίζω τι είναι αυτό, επίσης γνωρίζω ότι δεν μπορείς να τα έχεις όλα. Θέλω να είμαι ευτυχισμένη με την οικογένεια μου.
– Δηλαδή, θα μπορούσατε να εγκαταλείψετε το επάγγελμα της ηθοποιού και να ασχοληθείτε αποκλειστικά με την οικογένεια;
– Μάλλον εκφράστηκα κάπως υπερβολικά: δεν εννούσα, ότι θα εγκατάλειψω το επάγγελμα. Για την ακρίβεια, σκοπεύω να εξελίσσομαι επαγγελματικά, αλλά να μην ρίχνω εκεί όλες τις δυνάμεις.
– Θα θέλατε να παίξετε στην Ελλάδα και να συνεχίσετε την καριέρα σας εδώ; Τι γνωρίζετε για το σύγχρονο ελληνικό θέατρο;
– Τώρα μαθαίνω με εντατικό ρυθμό την ελληνική γλώσσα και η ιδέα να δοκιμαστώ στο σανίδι εδώ μου είναι αρκετά ελκυστική. Φυσικά, δεν μπορώ να πω ότι γνωρίζω καλά το ελληνικό θέατρο. Δεν έχω προλάβει να δω παραστάσεις και για αυτό δεν έχω σχηματίσει άποψη. Γνωρίζω έργα κάποιον ελλήνων σκηνοθετών κινηματογράφου, όπως π.χ. του Γιώργου Λάνθιμου. Έχω δει ταινίες του, είναι υπέροχες.
– Ποια είναι η αγαπημένη σας παράσταση, ο αγαπημένος ρόλος σας;
– «Καλπασμός» του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ. Ο ρόλος της Σεραφίμα είναι ο πρώτος μεγάλος μου ρόλος στο θέατρο και έβαλα σε αυτό όλες μου τις δυνάμεις. Ο ρόλος ήταν σύνθετος, ήμουν αρκετά νέα εκείνη την εποχή και πολλά σημεία δεν καταλάβαινα. Η κατανόηση ήρθε με το χρόνο, ο ρόλος ήταν δύσκολος, όπως και όλο το έργο του Μπουλγκάκοφ.
– Εάν προσκαλούσαν στην Ελλάδα μια παράσταση με τη δική σας συμμετοχή, θα ήταν ο «Καλπασμός»;
– Σίγουρα. Όχι, όμως, επειδή επιδιώκω να αναδείξω τον εαυτό μου, αλλά για να υπάρχει στην Ελλάδα περισσότερο ρωσικό θέατρο. Από τη στιγμή που αποφάσισα να μετακομίσω στην Ελλάδα, γεννήθηκε και το όνειρο της ρωσικής σκηνής εδώ.
– Δεν γνωρίζω αν υπάρχει ακόμα, αλλά κάποτε στην Αθήνα λειτουργούσε μια αλβανική θεατρική ομάδα: τη μισή εβδομάδα έπαιζαν παραστάσεις στην ελληνική γλώσσα και την άλλη μισή στην αλβανική. Και πάντα είχαν πολλούς θεατές. Εσείς σπουδάσατε στη σχολή του Μπ. Σιούκιν; Ποιοι ήταν οι δάσκαλοι σας, ποιος ήταν ο μέντορας σας;
– Σπούδασα στο Θεατρικό Πανεπιστήμιο του Μπ. Σιούκιν και καλλιτεχνικός μου διευθυντής ήταν ο Βλαντίμιρ Πογκλάζοφ, ο οποίος είχε επιλέξει τους σπουδαστές στο τμήμα μου. Ο σκηνοθέτης, όμως, χάρη στον οποίο κατάλαβα τι είναι το κείμενο, πως μπορείς να δουλέψεις μαζί του και τι σημαίνει ανάλυση του κειμένου, ήταν ο Αλεξάντρ Κορούτσεκοφ στο τρίτο έτος. Μαζί του δουλέψαμε στην παράσταση πάνω στο διήγημα του Τσέχωφ Ο βούρκος. Εκεί παίζαμε δύο ηθοποιοί, αλλά το κύριο κείμενο ήταν δικό μου. Αυτός ο σκηνοθέτης μου έδειξε πώς να επικοινωνώ με τον συμπαίκτη μου και με δίδαξε, ότι δεν πρέπει να παίζω το κείμενο. Μπορώ να πω δηλαδή, ότι στο τρίτο έτος ήταν που άρχισα έστω και λίγο να νιώθω ηθοποιός… Μέχρι τότε δεν καταλάβαινα τι σπούδαζα, ναι, κάναμε αυτοσχεδιασμούς, παίζαμε αποσπάσματα από παραστάσεις, αλλά όλα αυτά μου ήταν πολύ δύσκολα.
– Το Κέντρο μας έχει διοργανώσει τέσερεις φορές master class με τον σπουδαίο ρώσο σκηνοθέτη Αντολφ Σαπίρο με τίτλο «Από το κείμενο στη σκηνή», δηλαδή, κάναμε ακριβώς αυτό που λέτε εσείς. Δύο φορές τα σεμινάρια μας ήταν αφιερωμένα στον Τσέχωφ, μια στον Μπρεχτ και μία στον Γκόγκολ.
– Φυσικά, η ανάλυση του κειμένου και η μετάβαση από το κείμενο στη σκηνή αποτελούν το σπουδαιότερο κομμάτι της προετοιμασίας του ηθοποιού. Και ζηλεύω τους Έλληνες ηθοποιούς που έχουν παρακολουθήσει σεμινάρια αυτού του μεγάλου δάσκαλου και σκηνοθέτη. Στο πανεπιστήμιο οι ηθοποιοί έλεγαν αστειευόμενοι: στο πρώτο έτος, πιστεύεις ότι είσαι σούπερ ηθοποιός, στο δεύτερο αρχίζεις να αμφιβάλλεις, στο τρίτο καταλαβαίνεις πλέον ότι δεν έχεις καμιά σχέση με αυτό που κάνεις και στο τέταρτο θέλεις να εγκαταλείψεις το επάγγελμα, συνειδητοποιείς ότι είσαι απλά μια μετριότητα… Αργότερα, όταν ξεκινάς να δουλεύεις στο θέατρο, τότε μόνο καταλαβαίνεις τι σημαίνει να είσαι ηθοποιός. Στη σχολή, φυσικά, σε μαθαίνουν, αλλά το τι σημαίνει το επάγγελμα του ηθοποιού, καταλαβαίνεις μόνο αφού δουλέψεις στο θέατρο. Στη σχολή κάνεις πρακτική, αλλά εκεί σε αγαπάνε οι δάσκαλοι σου και σε βοηθάνε σε όλα. Ακόμα και όταν δεν μπορείς να καταφέρεις κάτι, οι δάσκαλοι και οι μεγαλύτεροι σπουδαστές σε στηρίζουν. Η σχολή είναι σαν μια μεγάλη θεατρική οικογένεια. Όταν όμως είσαι στο θέατρο, όλα αλλάζουν. Εκεί κανείς πια δεν σε συμπονάει, δε σε προστατεύει. Θυμάμαι, στη Μόσχα, μετά το τέταρτο έτος, πηγαίναμε στα θέατρα της Μόσχας για ακρόαση, όπου επέλεγαν ηθοποιούς, είτε για μόνιμο θίασο, είτε για συγκεκριμένη παράσταση. Έτσι μπήκα στο θέατρο «Κοινότητα ηθοποιών του θεάτρου Ταγκάνκα». Όλοι οι σπουδαστές του τέταρτου έτους ήρθαν για την ακρόαση, μόνο εγώ δεν πήγα, είχα γυρίσματα στον κινηματογράφο εκείνες τις μέρες. Έτσι, η ακρόαση έγινε χωρίς εμένα. Σε ένα μήνα όμως μου τηλεφώνησε ένας συμφοιτητής μου και μου είπε: «Βίκα, στο Ταγκάνκα ο Νικολάι Γκουμπένκο έχει επιλέξει αρχικά πέντε άτομα, και από αυτά θα πάρει στον θίασο μόνο δύο. Θα υπάρχει συμπληρωματική ακρόαση. Μπορείς να παίξεις μαζί μου σε μια σκηνή;». Συμφώνησα, πήγα να παιξω, ήμουν σε πολύ καλή διάθεση, δεν είχα καθόλου άγχος, μια και δεν ήμουν ανάμεσα στους επιλαχόνες. Παίξαμε τη σκηνή μας και φύγαμε..Τελικά, ο Νικολάι Γκουμπένκο πήρε στον θίασο εμένα και τον συμπαίκτη μου…
(Νικολάι Γκουμπένκο. Λαϊκός καλλιτέχνης της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ιδρυτής και αναντικατάστατος καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου «Κοινότητα ηθοποιών του Ταγκάνκα» από το1993 ως το τέλος της ζωής του (Αύγουστος του 2020).
– Λίγα λόγια για τον σύζυγό σας.
Έχει κατακτήσει χρυσό μετάλλιο στο Παγκόσμιο κύπελλο κωπηλασίας 2007, κατάγεται από τα Ιωάννινα και όλοι μας είμαστε πολύ περήφανοι για αυτόν. Ονειρευόταν να νικήσει και στους Ολυμιακούς αγώνες στην Αθήνα…
– Συνεχίζει να ασχολείται επαγγελματικά με τον αθλητισμό;
– Για την ώρα όχι. Τον είχαν προσφέρει θέση προπονητή στην Εθνική ομάδα, αλλά αρνήθηκε.
– Τώρα είστε Αθηναία. Πώς σας φαίνεται, ότι από Μοσχοβίτισα γίνατε Αθηναία;
– Αγαπώ πολύ την Αθήνα, γενικά αγαπώ τις πόλεις που σφίζουν από ζωή, όπως η Μόσχα και η Αθήνα. Φυσικά, τώρα με την καραντίνα όλα είναι αλλιώς. Αλλά για μένα ίσως είναι καλύτερα σ’ αυτή τη φάση της ζωής μου: όταν η Αθήνα θα επιστρέψει στους παλιούς της ρυθμούς, ελπίζω να μιλάω πλέον την ελληνική γλώσσα. Όσο αφορά τη Μόσχα… Σαφώς και η Μόσχα μου λείπει. Αγαπώ πολύ το χειμώνα και όταν το σκέφτομαι, στο νου μου έρχεται η φράση που λέει η Σεραφίμα στον «Καλπασμό» του Μπουλγκάκοφ. Έχει εγκαταλείψει τη Ρωσία με το ξέσπασμα της Επανάστασης, ζει στην Κωνσταντινούπολη ως πρόσφυγας και ονειρευόμενη την πατρίδα, προφέρει: «Θέλω να δω το χιόνι ξανά…»