Εργαστήρι ADOLF SHAPIRO-2020.
Μέρα Πρώτη
Η Ζωή και η Τέχνη σχετίζονται μεταξύ τους όπως το σταφύλι και το κρασί…
Ο Μέγας ADOLF SHAPIRO είναι και φέτος στην Αθήνα, τούτη τη φορά με Τσέχωφ, τα 160α γενέθλια του οποίου γιορτάζονται φέτος σε ολόκληρο τον κόσμο. Όσοι ήρθαν σήμερα στο σεμινάριο, είδαν ιδίοις όμμασι, ότι ο SHAPIRO έχει ένα μοναδικό τρόπο να διδάσκει, να «ξεκλειδώνει» τους ανθρώπους, να ανοίγεται ο ίδιος.
Μέρα πρώτη είναι πάντα μέρα γνωριμίας, και ο SHAPIRO έχει ένα ιδιαίτερο τρόπο να γνωρίζει τους μαθητές του, αλλά να τους κάνει να γνωριστούν μεταξύ τους, βάζοντάς τους να πουν την πιο αστεία και την πιο τρομακτική ιστορία της ζωής τους.
«Όταν τα διηγείσαι, ανακαλύπτεις κάτι μέσα σου. Καμιά φορά πράγματα, που ούτε τα πίστευες για τον εαυτό σου. Ο ηθοποιός πρέπει να καταλάβει, τι υπάρχει πίσω από αυτές τις εικόνες και τι μπορούμε να αποκομίσουμε από αυτές».
«Το πιο δύσκολο για έναν σκηνοθέτη είναι να καταλάβει τον εσωτερικό κόσμο του ηθοποιού, τα ψυχικά του δεδομένα. Η άγνοια αυτή γίνεται πηγή όλων των παρεξηγήσεων και των συγκρούσεων στο θέατρο».
«Πρέπει να καταλάβει, με τι υλικό έχει να κάνει, όλοι είμαστε υλικό, και όταν συναντιόμαστε, προσπαθούμε να «διαβάσουμε» ο ένας τον άλλον. Αλλιώς ασκείς βία, ζητάς από άνθρωπο αυτό που δεν μπορεί να δώσει».
«Ο άνθρωπος είναι δέκτης και πομπός. Εμείς πρέπει να δεχόμαστε όλες τις συχνότητες, αλλά να εκπέμπουμε μόνο στη δική μας».
«Συχνά στο θέατρο οι ηθοποιοί και σκηνοθέτες είναι μπλοκαρισμένοι και δε δέχονται καινούργια πράγματα. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε για τι είναι ικανός ένας άνθρωπος, αν μπορεί να κάνει κάτι ή είναι πλέον πνευματικά ανάπηρος.
Άνθρωποι συχνά φοβούνται ότι μπορεί να μην καταφέρουν κάτι, ότι παίζουν κακά. Ιδιαίτερα οι νέοι σκηνοθέτες συχνά παριστάνουν τα μεγάλα αφεντικά,συνήθως από φόβο απέναντι στους ηθοποιούς, από φόβο να δείξουν ότι κάτι δεν ξέρουν.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι δουλειάς με τέτοιους ηθοποιούς: για παράδειγμα, οι τραγουδιστές της όπερας συμπεριφέρονται στη σκηνή με βάση τις νότες, Αν είναι η νότα «ρε», ξέρουν, ότι πρέπει να γυρίσουν δεξιά, και πάνω σ’ αυτή τη βάση μπορείς να πετύχεις πολλά».
«Το σημαντικό είναι να προπονούμε το μάτι, Η Μαρία Κνέμπελ, δασκάλα μας και μαθήτρια και βοηθός του Στανισλάφσκι, πέτυχε το βασικό: μας έστρωσε το μάτι. Πρέπει να παρατηρούμε τους ανθρώπους και τον εαυτό μας. Για να καταλάβουμε τι μας συμβαίνει».
‘Όλοι οι κακοί ηθοποιοί μοιάζουν μεταξύ τους και κάθε καλός ηθοποιός είναι ένα ξεχωριστό κράτος. Οι κακοί ηθοποιοί δεν έχουν εκπαιδευμένη τη διάθεση για αναζήτηση».
«Οι σκηνοθέτες πρέπει να θυμούνται ότι είναι επίσης δύσκολοι για τους ηθοποιούς».
«Πρέπει να αναλύουμε το θεατρικό έργο από το τέλος. Δεν είναι σωστό ν’ αρχίζεις να το αναλύσεις από την αρχή, διότι δεν αποκαλύπτεται η προοπτική του ρόλου.
Σε κάθε είδος θεάτρου υπάρχουν ατέλειες. Στο ψυχολογικό θέατρο ο ηθοποιός προσποιείται ότι δεν ξέρει τι θα γίνει μετά. Αλλά αυτός που δεν ξέρει, είναι ο ήρωας, ενώ ο ηθοποιός ξέρει, και αυτό είναι η προοπτική του ρόλου.
Αναλύοντας το ρόλο πρέπει να καταλάβουμε πού πάει. Οι νίκες δε μας διδάσκουν τίποτα, μόνο τα λάθη. Πρέπει να καταλάβουμε πού κάνει λάθος ο ήρωας.».
Ένα από τα μεγαλύτερα λάθη, όταν γράφεις για το θέατρο (ή όταν παίζεις) είναι να νομίζεις ότι πρέπει να είναι πολύ πιο όμορφο απ, ό, τι όταν μιλάς».
«Πρέπει να μην αναλύεις μόνο τη δράση, αλλά και την αντίδραση, τι είναι αυτό που σ’ εμποδίζει να πεις κάτι ή να δράσεις. Όταν δρας, πάντα εμφανίζεται κάτι που σ’ εμποδίζει, και για να συνεχίσεις ψάχνεις τρόπο να υπερπηδήσεις το εμπόδιο, ψάχνεις προσαρμογή. Από κεί δημιουργείται η ένταση,
Πάντα πρέπει να σκεφτόμαστε: τι μ’ εμποδίζει να δράσω και τότε η παραμονή στη σκηνή γίνεται ενδιαφέρουσα».
«Στη μνήμη δε μένουν οι ιστορίες, αλλά τα συναισθήματα που είχαμε εκείνη τη στιγμή,το πώς ήμασταν εμείς οι ίδιοι. Γι’ αυτό έχουν πολύ μεγάλη σημασία οι εντυπώσεις που αποκομίσαμε στην παιδική ηλικία. Οι μυρωδιές της θάλασσας, του δάσους, οι παραστάσεις, που είδαμε.
Γι’ αυτό αγαπάμε το θέατρο: μας χαρίζει εντυπώσεις. Οι εντυπώσεις είναι κάτι που κανείς δεν μπορεί να μας στερήσει, όσο το κεφάλι μας λειτουργεί. Είναι ο πλούτος μας.
«Η Ζωή και η Τέχνη σχετίζονται μεταξύ μας όπως το σταφύλι και το κρασί. Η βάση είναι το σταφύλι, αλλά το κρασί είναι εντελώς άλλο πράγμα, είναι το προϊόν. Από το σταφύλι δε ζαλίζεσαι. Για να πετάξει ένας σκιέρ, πρέπει να πάρει φόρα πάνω στη γη. Η ζωή είναι αυτή η φόρα, η τέχνη είναι η ελεύθερη πτήση».
«Το κοινό λίγα πράγματα ακούει στο δραματικό θέατρο, περισσότερο παρατηρεί. Μετά την παράσταση κανείς δε θυμάτα, τι είπε ο ηθοποιός, αλλά θυμάται πώς το είπε, πώς κοίταξε.
Στο θέατρο πάνε για να δουν, στην όπερα – για ν’ ακούσουν. Ο ηθοποιός δεν πρέπει να κολλάει στις λέξεις. Ο λόγος πρέπει να είναι χειμαρρώδης και όχι στρογγυλεμένος, ωραίος. Ίσως γι’ αυτό το λόγο οι θεατές αψηφούν το κείμενο»…