Θέατρο VAULT: Κατανόησέ με ή θα σε καταβροχθίσω
Μέχρι και τις 27 Φεβρουαρίου του 2020 και κάθε Τετάρτη και Πέμπτη θα παίζεται στο Θέατρο VAULT μια εξαιρετική παράσταση σε κείμενα και σκηνοθεσία του Κοραή Δαμάτη Κατανόησέ με ή θα σε καταβροχθίσω. Τους ρόλους ερμηνεύουν ηθοποιοί της θεατρικής ομάδας «Ανδρομέδα», επτά νεαρά πολύ ταλαντούχα παιδιά, που αξίζει να αναφέρουμε τα ονόματά τους: Φανή Γρύλλη, Αντώνης Καραθανασόπουλος, Ντίνα Κούκου, Δημήτρης Μακρής, Σοφία Ρούβα, Γιάννης Τριαντάκης, Αναστασία Τσούτση. Δεν έχουν κουραστεί ακόμα από το πάντα άχαρο κυνηγητό των ρόλων, δεν έχουν βάλει τον εαυτό τους «σε αυτόματο», παίζοντας μπροστά στο λιγοστό κοινό, και μεταδίδουν στο ατόφιο τον πόνο, τον προβληματισμό, την απορία των ηρώων τους.
Για μας ήταν η δεύτερη συνάντηση μέσα στο 2019 – μετά από την παράσταση Άνθρωπος-Ελέφαντας – και με το Θέατρο VAULT, και με τον σκηνοθέτη Κοραή Δαμάτη, και με την Ελένη Σουμή, κατασκευάστρια των μαγικών μασκών στον Ελέφαντα και των «ζωντανών» κουκλών στο Καταβρόχθισέ με. Και οι δύο συναντήσεις έμεναν αξέχαστες, παρότι οι παραστάσεις – η καθε μία διάρκειας σχεδόν μίας και μισής ώρας – παίζονταν χωρίς διάλειμμα, με μια ανάσα.
Τα κείμενα βασίζονται στις μαρτυρίες δεκαετιών, που αφορούν την κακοποίηση παιδιών – είτε από τους συγγενείς, είτε από τα πολιτικά καθεστώτα, είτε από τις βάρβαρες παραδόσεις, παιδιών, που επιστρατεύονται ως ζωντανές ασπίδες, ως βομβιστές ή πολεμιστές, παιδιών που σακατεύονται, βιάζονται, εκμεταλλεύονται, πωλούνται.
Στη μικρή σκηνή του θεάτρου επί 80 λεπτά ξετυλίγεται αρχαία τραγωδία – κυριολεκτικά και μεταφορικά: τα προσωπεία, οι πρωταγωνιστές, ο χορός, οι κινήσεις, η αμφίεση είναι παρμένα από το αρχαίο δράμα, οι ηθοποιοί χειρίζονται άψογα το σώμα τους, ο λόγος τους έχει άψογη άρθρωση, οι φωνές είναι μελωδικές και αλάνθαστες. Ξαφνικά το θέατρο αλλάζει, θυμίζει πλέον το μεσαιωνικό μπουλούκι, την κωμωδία del arte, όσο βλάσφημα κι αν ακούγεται η λέξη «κωμωδία» στο πλαίσιο της παγκόσμιας τραγωδίας, που εξελίσσεται στη σκηνή. Αλλά η αληθινή τραγωδία δεν είναι μόνο βουβή, καμιά φορά φέρνει τον άνθρωπο στα όρια της αναισθησίας, πόσο μάλλον ένα παιδί, το οποίο εύκολα συγχέει το καλό και το κακό, εύκολα διαφθείρεται και πλάθεται ως μελλοντικός δήμιος.
Και το αντικείμενο της παράστασης είναι επίκαιρο πλην διαχρονικό, και οι ερμηνείες είναι εξαιρετικές, και όλο το στήσιμο είναι εντυπωσιακό, λιτό και άκρως συναρπαστικό, και οι στατιστικές, που αναφέρονται στα κείμενα, οι αριθμοί, τα ονόματα, οι χώρες θα έπρεπε να χαράζονται στη μνήμη… Χαράζονται όμως; Ή, για άλλη μια φορά, εμείς οι θεατές (κυριολεκτικά και μεταφορικά) υποκρινόμαστε, ότι το θέμα μας αγγίζει άμεσα; Μετά από την τελευταία υπόκλιση των εξαιρετικών – επαναλαμβάνω – και 100% ειλικρινών ηθοποιών – θυμηθήκαμε μια φράση του Έριχ Μαρία Ρεμάρκ, σκληρή μεν, αληθινή δε, φράση, που επαναλαμβάνεται εδώ και πενήντα χρόνια, από τότε που βγήκε το μυθιστόρημα του συγγραφέα Ο Μαύρος οβελίσκος: « Όπως φαίνεται πάντοτε συμβαίνει αυτό: ο θάνατος ενός ανθρώπου είναι θάνατος, και οι θάνατοι των δύο εκατομμυρίων ανθρώπων είναι μόνο στατιστική».
Οι ιστορίες της παράστασης, που τελείται υπό την αιγίδα της Διεθνούς Αμνηστίας, μιλούν σχεδόν αποκλειστικά για τα παιδιά της Λατινικής Αμερικής, του Πακιστάν, του Μπαγκλαντές, της Ινδίας, της Αφρικής. Δηλαδή, για χώρες και ηπείρους, που μας έχουν συνηθίσει στα ευτράπελα, στις τριτοκοσμικές καταστάσεις. Για τόπους, που βρίσκονται χιλιάδες μίλια μακριά, και από νοοτροπία – έτη φωτός, όπου ζουν οι άνθρωποι, που δεν έχουν καμιά σχέση με το δικό μας πολιτισμένο κόσμο, στον κόσμο, όπου η ζωή δεν έχει αξία.
Δε γνωρίζουμε, τι αποτέλεσμα ή απήχηση θα είχε η παράσταση, αν έφτανε στα άκρα και αν έφερνε το πρόβλημα στην πόρτα μας. Το οποίο, εδώ που τα λέμε, όχι μόνο έφτασε, αλλά θρονιάστηκε κιόλας στο ίδιο μας το σπίτι: μιλάμε για την πολιτισμένη Ευρώπη με τα σκάνδαλα των καθολικών παπάδων, για τα σκάνδαλα των ορθόδοξων παπάδων, για το σκλαβοπάζαρο των παιδιών και εφήβων από τις χώρες, όπου κατέρρευσαν τα σοσιαλιστικά καθεστώτα, για τα παιδιά-θύματα του πολέμου στη Γιουγκοσλαβία, για τα παιδιά των γειτόνων μας. Τα παραδείγματα είναι άπειρα, χωρίς να υπάρχει το συγχωροχάρτι του Τρίτου κόσμου. Ο κόσμος είναι ένας και μοναδικός.
Η παράσταση Κανανόησέ με ή θα σε καταβροχθίσω είναι άξια κάθε επαίνου. Όλοι οι συντελεστές της, χωρίς καμιά εξαίρεση. Άριστα δεμένη, στημένη, εκτελεσμένη. Η οποία πρέπει να βγει από τους τοίχους του VAULT και να παιχτεί στα Λύκεια, στα Πανεπιστήμια, στους χώρους, όπου θα μαζευτούν νέοι και νέες, οι ντόπιοι και οι μετανάστες, που ζουν με ή χωρίς την άδεια παραμονής, νόμιμα ή παράνομα, πρέπει να παιχτεί στα hot spot, όπου ο, τι παρακολουθήσαμε στο Κατανόησέ με, βιώνεται κάθε μέρα, κάθε ώρα, βουβά και ατιμώρητα…
