Το «Καπλάνι της βιτρίνας» γεννήθηκε στη Ρωσία

Το 1945 και αφού έχει συναναστραφεί με σπουδαίους ανθρώπους της εποχής, η Άλκη Ζέη παντρεύεται τον σύντροφο της ζωής της Γιώργο Σεβαστίκογλου νομικό και θεατρικό συγγραφέα, ο οποίος υπήρξε και ιδρυτικό μέλος του Θεάτρου Τέχνης.
Μετά τον Εμφύλιο, το 1948, ο Σεβαστίκογλου αυτοεξορίζεται στη Ρωσία. Η Άλκη Ζέη συλλαμβάνεται και εξορίζεται στη Χίο και μόνο μετά από έξι χρόνια καταφέρνει και ξανασυναντά τον σύντροφό της, στην Τασκένδη. Αργότερα μετακομίζουν στη Μόσχα.
Στη Ρωσία, η Άλκη Ζέη γεννά τα δυο της παιδιά και γράφει το πρώτο της βιβλίο, το θρυλικό «Το καπλάνι της βιτρίνας» που διαδραματίζεται στα χρόνια της δικτατορίας Μεταξά.

Η ίδια η Άλκη Ζέη, σε συνέντευξη της είχε πει για το «Καπλάνι της βιτρίνας»:

«Όταν σπούδαζα Συγγραφή Σεναρίου στη Ρωσία είχα έναν εξαιρετικό καθηγητή, σπουδαίο, που πάντα μας έλεγε: “Μην προσπαθήσετε ποτέ εσείς οι ίδιοι να μεταφέρετε κάποιο βιβλίο σας στο σινεμά ή στο θέατρο. Γιατί όσο σκληρά κι αν προσπαθήσετε το μυαλό σας θα παραμένει πάντα καρφωμένο στο βιβλίο”.

Όταν ξεκίνησα να γράφω το “Καπλάνι” δεν είχα στο μυαλό μου ότι γράφω ένα πολιτικό βιβλίο για παιδιά. Δεν είχα καν στο μυαλό μου πως γράφω ένα βιβλίο για παιδιά. Ξεκίνησα να το γράφω για να μιλήσω για τη ζωή μου, με την αδελφή μου. Και για να θυμηθώ πώς είναι να είσαι παιδί. Να γίνω εγώ η ίδια πάλι παιδί.

Όταν πρωτοκυκλοφόρησε το 1963 στην Ελλάδα εγώ ήμουν στη Μόσχα. Δεν ήμουν στη Ρωσία βέβαια για τουρισμό. Ήμουν πολιτική πρόσφυγας. Οι κριτικές, λοιπόν, ήταν τόσο κακές που ήταν απελπιστικό. Αν δεν είχα τον άνδρα μου πλάι μου δεν ξέρω πως θα το είχα αντιμετωπίσει. Ακόμα και άνθρωποι με ανοιχτά μυαλά, προοδευτικοί, καλλιεργημένοι έγραψαν πολύ άσχημα πράγματα για το βιβλίο. Θυμάμαι στο Υπουργείο Πολιτισμού είχε κυκλοφορήσει τότε η ατάκα: «Αν χρειάζεται κάποια βοήθεια, χρήματα, οτιδήποτε, να δώσουμε. Αλλά να μπει αυτό το πράγμα στα σπίτια μας; Στα σχολεία μας; Κοντά στα παιδιά μας; Όχι!».