Σαν σήμερα: Στις 21 Ιουλίου έφυγε από τη ζωή ο άνθρωπος, που άνοιξε το κουτί της Πανδώρας

Στις 21 Ιουλίου του 1970, σε ηλικία μόλις 63 ετών, έφυγε από τη ζωή ο σπουδαίος Ρώσος επιστήμονας, που βοήθησε την ανθρωπότητα να γνωρίσει τους μακρινούς της προγόνους – τον Άνθρωπο του Νεάντερταλ και τον ΆνθρΤπο του Κρο-Μανιόν, αλλά και τους πολύ πιο κοντινούς πρωταγωνιστές της Ιστορίας, τα «κακά της παιδιά», όπως ο Ιωάννης ο τρομερός και ο Ταμερλάνος.   Πρόκειται για τον Μιχαήλ Γκεράσιμοφ (1907-1970), ανθρωπολόγο, αρχαιολόγο, παλαιοντολόγο και γλύπτη, που δημιούργησε την περίφημη «μέθοδο του Γκεράσιμοφ», το οποίο επιτρέπει στους επιστήμονες να αποκαθιστούν με ακρίβεια τα ανθρώπινα πορτραίτο με βάση μόνο το κρανίο. Οι μελέτες του είχαν και έχουν τεράστια σημασία όχι μόνο για την παλαιοντολογία και ανθρωπολογία, αλλά και για την εγκληματολογία.

Στις αρχές Ιουνίου του 1941, με διαταγή του Στάλιν ξεκίνησαν οι εργασίες στο Μαυσωλείο Γκουρ-Εμίρ της Σαμαρκάνδης, στο Ουζμπεκιστάν, όπου βρισκόταν η σαρκοφάγος του Ταμερλάνου (1336-1405).

Στις 19 Ιουνίου η ομάδα αρχαιολόγων, συνοδευόμενη από τους εικονολήπτες, πλησίασε την σαρκοφάγο, στην πλάκα της οποίας ήταν χαραγμένη η επιγραφή: «Όποιος παραβιάσει τη γαλήνη μου σ’ αυτή τη ζωή ή στην επόμενη, θα υποφέρει και θα πεθάνει». Η πλάκα αυτή από νεφρίτη ήταν ραγισμένη. Ο θρύλος (ή ιστορία;) λέει, ότι το 1741 ο Ναντίρ, Σάχης του Ιράν, όταν κατέκτησε τη Σαμαρκάνδη, πήρε για λάφυρο την πλάκα από νεφρίτη, και την ίδια νύχτα είδε ένα τρομακτικό προφητικό όνειρο. Βιάστηκε να βάλει την πλάκα στη θέση της, μόνο που κατά την μεταφορά εκείνη ράγισε. Από τότε πάντως, ο Σάχης άσπρη μέρα δεν είδε και δολοφονήθηκε άγρια στις 19 Ιουνίου (προσέξτε την ημερομηνία!) έξι χρόνια αργότερα…

Ο Γκεράσιμοφ ειδοποίησε την ηγεσία της ΕΣΣΔ για την επιγραφή-προφητεία, αλλά η διαταγή ήταν να ανοιχτεί η σαρκοφάγος παρά ταύτα. Η σαρκοφάγος του Ταμερλάνου ανοίχθηκε τα ξημερώματα της 20ης Ιουνίου του 1941. Στις 22 Ιουνίου τα γερμανικά στρατεύματα παραβίασαν τα δυτικά σύνορα της Σοβιετικής Ένωσης: ξεκίνησε ο Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος.