Ο μήνας Ιούλιος για την ηθοποιό Ζηναϊδα Ράιχ ήταν μήνας της αρχής και του τέλους: γεννήθηκε στις 3 Ιουλίου του 1894 και πέθανε με μαρτυρικό θάνατο στις 15 Ιουλίου του 1939, έτος μαρτυρικό για πολλούς σοβιετικούς πολίτες.
Γεννήθηκε η Ράιχ στην Οδησσό, ήταν ατίθαση, έξυπνη και … αριστερή, μέλος του Κόμματος των Εσέρων (Σοσιαλεπαναστατών). Όταν μετακόμισε στην Αγία Πετρούπολη, έπιασε δουλειά στην εφημερίδα των Εσέρων Το έργο του Λαού, όπου τακτικά δημοσιευόταν ο Σεργκέι Γεσένιν: το 1917, 100 χρόνια πριν ακριβώς, η Ζηναϊδα Ράιχ και ο μεγάλος ποιητής παντρεύτηκαν. Όλοι γνωρίζουμε τους γάμους του Γεσένιν με την μεγάλη Αμερικανίδα χορεύτρια Ισιδώρα Ντάνκαν, με την τελευταία του γυναίκα, εγγονή του Λέοντα Τολστόι, Σοφία, αλλά σπάνια ενδιαφέρεται κανείς για… τα παιδιά του ποιητή. Κι όμως, ο Γεσένιν είχε 4 παιδιά, 2 από τα οποία – από την Ζηναϊδα Ράιχ…
Το 1921 το ζευγάρι χώρισε και το 1922 η Ζηναϊδα Ράιχ παντρεύτηκε το μεγάλο μαιτρ του Νέου ρωσικού θεάτρου, Βσέβολοντ Μέγερχολντ. Η Ράιχ έγινε πρωταγωνίστρια του περίφημου Θεάτρου Μέγερχολντ και για 15 ολόκληρα χρόνια βασίλευε στην πιο δημοφιλή θεατρική σκηνή της Μόσχας. Το 1938, 13 χρόνια μετά την ασύλληπτη και μυστηριώδη αυτοκτονία του Γεσένιν στο ξενοδοχείο «Η Αγγλία» του Λένινγκραντ, οι Αρχές έκλεισαν το Θέατρο του Μέγερχολντ στη Μόσχα, ακολούθησε η σύλληψη του μεγάλου σκηνοθέτη, βασανισμοί και εκτέλεση το 1940. Ένα μήνα μετά τη σύλληψή του, τη νύχτα της 15ης Ιουλίου, στο διαμέρισμά της μπήκαν άγνωστοι και σκότωσαν με 17 μαχαιριές την Ζηναϊδα Ραιχ, που αντιστεκόταν σθεναρά. Οι δολοφόνοι δεν πήραν τίποτα, την επόμενη μέρα τα παιδιά του Γεσένιν και της Ράιχ, τα οποία μεγάλωσε ο Μέγερχολντ σαν να ήταν δικά του, βρέθηκαν στο δρόμο. Στη βιαστική κηδεία της Ζηναϊδα Ράιχ δεν ήρθε κανείς…
Ζηναϊδα Ράιχ και Σεργκέι Γιεσένιν, Γράμμα στη γυναίκα, στίχοι του Γιεσένιν