Κατιούσα-ένα τραγούδι μια ιστορία
75 χρόνια από τη Νίκη κατά του φασισμού
Σημειώσεις ενός μουσικού
Γράφει Γιώργος Κριωνάς*
Η «Κατιούσα» (Ρωσικά: Катю́ша —Κατερίνα, υποκοριστικό της Αικατερίνης στα Ρωσικά:Екатерина), τραγούδι-θρύλος που έγινε γνωστό σε όλο τον κόσμο κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πατριωτικού πολέμου της Σοβιετικής Ένωσης (1941-1945), γράφτηκε το 1938 από τον μουσικοσυνθέτη Ματβέι Μπλάντερ και τον στιχουργό Μιχαήλ Ισακόφσκι, και η πρώτη που το ερμήνευσε ήταν η Βαλεντίνα Μπατιστσέβα με τους Γκεόργκι Βιογκράντοφ και Βσεβόλοντ Τιουτούνικ, με την ορχήστρα του Κνουσέφτσκι, στις 28 Νοεμβρίου του 1938.
Τη «Κατιούσα» τραγουδούσαν οι μαθήτριες των σχολείων της Μόσχας, αποχαιρετώντας τους στρατιώτες που πήγαιναν να πολεμήσουν εναντίον της Ναζιστικής Γερμανίας τον Ιούλιο του 1941. Το τραγούδι μιλάει για μία κοπέλα που τραγουδά, κρατώντας στα χέρια της τα γράμματα του αγαπημένου της, ο οποίος βρίσκεται στο μέτωπο. Ένα από τα θέματα του τραγουδιού είναι ότι όσο η αγαπημένη του τον αγαπά εκείνος θα έχει τη δύναμη να μάχεται για τον λαό και την πατρίδα.
Στο επόμενο βίντεο από πρόγραμμα της Ρωσικής τηλεόρασης μπορείτε να δείτε τη Βαλεντίνα Μπατιστσέβα μισό αιώνα μετά την πρώτη ηχογράφηση του τραγουδιού, συγκινημένη να τιμάται για την προσφορά της και να χειροκροτείται από τον κόσμο, κάτω από τους ήχους της «Κατιούσα»:
Η μελωδία της «Κατιούσα» ενέπνευσε και τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα των Ιταλών. Τον Σεπτέμβρη του 1943, με τους στίχους του Φελίτσε Κατσιόνε γεννήθηκε το τραγούδι “Fischia Il Vento” για να γίνει από τα πιο δημοφιλή των Ιταλών παρτιζάνων μαζί με το Bella Ciao και το La Brigata Garibaldi.
Όμως η Κατιούσα ενέπνευσε και τον αγώνα του ΕΑΜ αφού ο ύμνος «Τρία γράμματα» γράφτηκε πάνω στις νότες της .
Εδώ η πιο γνωστή εκτέλεση, με τη Μαρία Δημητριάδη και την Αφροδίτη Μάνου υπό την διεύθυνση του Θάνου Μικρούτσικου.
Εδώ μια ακόμα εκτέλεση από τη σοβιετική Χορωδία Αλεξαντρόφ το 1978.
Τέλος την Κατιούσα διασκεύασαν και τα δικά μας «Κίτρινα Ποδήλατα» με πιο Ροκ διάθεση!!
Ο Γιώργος Κριωνάς είναι καλλιτεχνικός διευθυντής του Κέντρου Πολιτισμού και Ανάπτυξης AVANTGARDE