«Άλλο αυτό» ή πώς συγκρίνονται οι δυτικές και οι ρωσικές πολιτιστικές αξίες

Του Νικολάι Ντορόσκιν

 Κάθε Νοέμβρη, τις παραμονές της επετείου της Επανάστασης του 1917, με βασανίζει ένα ερώτημα: γιατί η Γαλλική Επανάσταση του 1789, που αιματοκύλησε τη Γαλλία κι έκοψε κεφάλια περισσότερα κι από τα κεφάλια των σολομών που κόβονται κάθε νύχτα στη Ιχθυόσκαλα Κερατσινίου, θεωρείται γιορτή της Ελευθερίας, της Ισότητας και της Αδελφοσύνης, ως πρόδρομος της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, ενώ η Ρωσική Οκτωβριανή Επανάσταση της 7ης Νοεμβρίου – ως αιματηρό και εγκληματικό πραξικόπημα κατά της ανθρωπότητας;

Πιθανόν, το ζήτημα της «διπλής αντίληψης» αφορά γενικώς την ανθρώπινη φύση. Δυστυχώς, αποτελεί μάστιγα και της πολιτικής σκέψης…

Το 1999, όταν ο Βλαντίμιρ Πούτιν έγινε πρωθυπουργός της χώρας, το γεγονός συζητήθηκε έντονα στο πλατό μιας τηλεοπτικής εκπομπής. Ο αρχηγός του κόμματος «ΓΙΑΜΠΛΟΚΟ» («ΜΗΛΟ») δήλωσε τότε ότι ένας πρώην υπάλληλος της KGB και διευθυντής της FSB (Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας) δεν πρέπει να είναι επικεφαλής της κυβέρνησης διότι κάτι τέτοιο έρχεται σε αντίθεση με τις «πανανθρώπινες αξίες». Όταν όμως ερωτήθηκε, τι γίνεται στην περίπτωση του Προέδρου των ΗΠΑ, Μπους-Πρεσβύτερο, ο οποίος πριν εκλεγεί διεύθυνε τη CIA, απάντησε: «Άλλο αυτό!» Αποστομωτικά. «Άλλο αυτό» και τέρμα!

Με τον ίδιο τρόπο οι οπαδοί των «πανανθρώπινων αξιών» μας (που καμιά φορά αυτοαποκαλούνται «δυτικόφιλοι») αξιολογούν και τις ιστορικές προσωπικότητες.

Ο σκληρότερος ηγέτης του παρελθόντος, κατά τη γνώμη τους, υπήρξε ο Ιωάννης Δ΄ ο Τρομερός. Ο λόγος είναι απλός: επί διακυβέρνησής του εκτελέστηκαν 5.000 άτομα. Όταν τους ανταπέδωσαν ότι την ίδια εποχή στη Γαλλία, μόνο σε μια νύχτα (του Αγίου Βαρθολομαίου) δολοφονήθηκαν περίπου 30.000 άτομα και στην Αγγλία ο Ερρίκος Η΄ κρέμασε 72.000 αγρότες που εκδιώχθηκαν από τη γη τους και έμειναν άστεγοι και η βασίλισσα Ελισάβετ ξέκανε άλλες 89.000 η απάντηση ήταν ίδια: «Άλλο αυτό!»

Καμιά φορά και οι δυτικόφιλοι μπορούν και  είναι αντικειμενικοί…

Ο Αλέξαντερ Χέρτσεν (1812-1870) που κατηγορούσε τον Νικόλαο Ά για την εκτέλεση των πέντε Δεκεμβριστών δεν έκρυβε ότι έμεινε εμβρόντητος όταν το 1848 οι Αρχές της Γαλλικής Δημοκρατίας αιματοκύλησαν την ειρηνική διαδήλωση και κατέπνιξαν την εξέγερση των εργατών εκτελώντας 11.000 Παριζιάνους. Αλλά ο Χέρτσεν είναι άλλο καπέλο.

Σε μια άλλη τηλεοπτική συζήτηση, γύρω από τη λογοτεχνία, ακούστηκε ότι κάποιοι Ρώσοι συγγραφείς συνδύαζαν το λογοτεχνικό τους έργο με την… κατασκοπεία. Αναφέρθηκε όμως μόνο ένα πρόσωπο, ο Ιβάν Τουργκένιεφ (1818-1883).

Ο Ιβάν Τουργκένιεφ, που για μεγάλα χρονικά διαστήματα ζούσε στη Γερμανία και στη Γαλλία, συνεργαζόταν με τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες, εκτελώντας «ειδικές αποστολές». Κατάσκοπος δεν ήταν, έπρεπε να παρακολουθεί στο ξένο Τύπο τις ψευδείς δημοσιεύσεις σχετικά με τη Ρωσία και να συμβάλλει στη δημιουργία της θετικής εικόνας της Ρωσίας στη Δύση. Είχε και δικούς τους «πράκτορες» – συγγραφείς και δημοσιογράφους, που έγραφαν θετικά άρθρα για Ρωσία.

Αν κι ο σκοπός της δράσης του μεγάλου Ρώσου συγγραφέα ήταν ιερός και η ίδια η δράση άμεμπτη, κάποιοι συμμετέχοντες σ’ εκείνη την εκπομπή συνέχισαν να κουνάνε τα κεφάλια τους. Βρέθηκε κάποιος, που θυμήθηκε τα ονόματα των συγγραφέων κατασκόπων:  Ντανιέλ Νταφόε, Σόμερσετ Μόμ, Γκράχαμ Γκρην, Ιαν Φλέμιγκ, που εκτελούσαν τις διαταγές των μυστικών υπηρεσιών τους στην αρχή στη Ρωσία κι αργότερα – στην ΕΣΣΔ. Ξέρετε, τι τού απάντησαν: «Άλλο αυτό!»

Όλο και πιο συχνά στα ΜΜΕ συζητιέται τω θέμα του χαφιεδισμού. Ακούγεται το τετριμμένο: «Η Σοβιετική Ένωση ήταν χώρα των χαφιέδων! Ο ένας μαρτυρούσε τον άλλον!» Όταν κάποιος τολμά να ξεστομίσει ότι οι Αμερικανοί και σήμερα ακόμα συνηθίζουν να αναφέρουν τους γείτονές τους, ακόμα και τους συγγενείς, του απαντούν: «Άλλο αυτό! Στην Αμερική οι πολίτες αναφέρουν στην αστυνομία τους παραβάτες, δεν είναι χαφιεδισμός, αλλά κοινωνική συνείδηση!»

Κάποτε, με τα οικογενειακά προβλήματα του κοσμάκη ασχολούταν…η ΚΟΒΑ της κάθε περιοχής, τιμωρώντας τον ένοχο ή την ένοχη συζυγικής προδοσίας.  

Με την περεστρόικα, μετά τη διάσπαση της ΕΣΣΔ, όταν το Κόμμα δεν ήταν πλέον στο τιμόνι της χώρας, στη χώρα ξεχύθηκαν οι «πανανθρώπινες αξίες», τα στοιχεία του «πολιτισμένου κόσμου», και πρώτη που τα αφομοίωσε ήταν βεβαίως η τηλεόραση. Τεράστια δημοσιότητα απέκτησαν οι εκπομπές τύπου «Ας τους να λένε» και «Απευθείας μετάδοση», όπου οι θεατές συμμετείχαν στους ενδοοικογενειακούς καυγάδες, στη διαλεύκανση πατρότητας με τη μέθοδο DΝΑ και άλλα τέτοια πικάντικά, ζητώντας όλο και περισσότερες γαργαλιστικές λεπτομέρειες…Αλλά και σ’ αυτή την περίπτωση η απάντηση ήταν αποστομωτική: «Άλλο αυτό!»

Και για το τέλος – ένα περιστατικό, που συνέβη σε έναν φίλο μου στη δεκαετία του ΄60. Μια φορά στο διάλειμμα στο γραφείο έτρωγε σάντουιτς και προτίμησε να δώσει ένα άλλο σε έναν συνάδελφό μας. Εκείνος ρώτησε: «Τι έχει μέσα;» – « Ένα απίθανο φιλανδέζικο πατέ», του απάντησε. Ο συνάδελφος έφαγε το πατέ και ομολόγησε ότι χρόνια είχε να φάει κάτι τόσο νόστιμο. «Μπράβο στους Φιλανδούς! Πού το βρήκες;» – «Σόρυ, απάντησε ο φίλος μου, σε δούλεψα: το πατέ ήταν δικό μας, σοβιετικό…» Η αντίδραση του συναδέλφου ήταν απίθανη: «Καλά, φυλάξου, κάποια μέρα θα ταΐσω κι εσένα κανένα σκουπίδι!»

Είπαμε: «Άλλο αυτό!»

 Николай Яковлевич Дорожкин, ιστορικός, μέλος της Εταιρείας Ρώσων Συγγραφέων

Источник: http://blog.beinenson.news